SCAM ALERT ระวังภัยการหลอกลวงในโลก Cryptocrrency

Blockchain เป็นระบบการเงินไร้ตัวกลางที่มีความปลอดภัยมาก ไม่สามารถ hack เพื่อลบหรือเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ แต่เราอาจจะเคยได้ยินข่าวที่ไม่ดีเกี่ยวกับ Crpytocrrency บ่อย ๆ ว่าเป็นแชร์ลูกโซ่บ้าง เป็นการหลอกลวงบ้าง ด้วยความที่ยังไม่ค่อยมีกฎหมายรองรับและเอาผิด บวกกับความซับซ้อนของระบบ ทำให้กลุ่มคนที่ประสงค์ร้ายใช้โอกาสนี้ในการหาผลประโยชน์ส่วนตัวอยู่บ่อยครั้ง

การหลองลวงนี้เราจะเรียกว่า “Scam” ที่จะมาในหลากหลายรูปแบบ เพราะฉะนั้นแล้วในบทความนี้เราไปดูกันว่า Sacm คืออะไร อันตรายแค่ไหน และเราจะป้องกันตัวเองอย่างไรได้บ้าง

“อย่าลืมติดตาม Invesplanet เพื่อความรู้เรื่องการลงทุน และไม่ตกเป็นเหยื่อของ Scamers”

---

Scam คืออะไร

Scam (สแกม) ตามพจนานุกรมแปลว่า “เล่ห์อุบาย” หรือ “แผนการร้าย” และ Scamer คือ ผู้ที่ทำเลห์อุบายและสร้างแผนการร้าย ใช้เรียกพฤติกรรมกลุ่มคนที่มีเจตนา หลอกลวงเพื่อเอาทรัพย์สินหรือข้อมูล หรือเราจะเรียกง่าย ๆ ว่า “มิจฉาชีพ” แต่จริงๆแล้ว Scam อยู่กับเรามานานในหลายวงการตั้งแต่ก่อนการมาของ Cryptocrrency เสียอีก

ในช่วงที่บทความนี้กำลังถูกเขียนอยู่ “แก๊ง Call caenter” ก็ถือว่าเป็น Scam อย่างหนึ่งที่กำลังระบาดอย่างหนักในระยะนี้ วิธีการคือ Scamer ปลายสายจะปลอมตัวเป็นเจ้าหน้าที่ทางราชการไม่ว่าจะเป็น เจ้าหน้าที่ไปรษณีย์ เจ้าหน้าที่กรมศุลกากร หรือแม้กระทั่งเจ้าหน้าที่ตำรวจ บอกว่าเราโดนคดีต่างๆนาๆ ต้องจ่ายเงินเพื่อดำเนินคดี หรือว่าต้องจ่ายเงินเพื่อรับของที่มีการส่งมาถึงเราที่ติดอยู่ที่ด่าน แต่เชื่อหรือไม่ว่ามีคนจำนวนไม่น้อยที่ได้หลงอุบาย โอนเงินให้คนเหล่านี้ไปแล้วมากมาย

Scam Alert Cryptocrrency ดูอย่างไร ?

Scam ในโลก Cryptocurrency นั้นก็ทำงานในรูปแบบคล้ายกัน เป้าหมายเหมือนกัน แต่ต่างกันที่มีวิธีการ ดังนั้นเรามาดูกันดีกว่าว่ารูปแบบการโกงนั้นมีอะไรบ้าง และเขาทำกันอย่างไร มีวิธีการบางอย่างในแบบที่เราคาดไม่ถึงด้วยซ้ำ

1.Defi Rugpull

ในยุคกำลังเป็นที่นิยม มี farm ใหม่ๆและ Dex ใหม่ๆเกิดขึ้นมากมาย ผู้ใช้งานก็เพิ่มขึ้นมาเช่นกัน เป็นโอกาสดีที่เหล่า Scamer จะเริ่มแผนการที่เรียกว่า “Rugpulls” หรือบางคนอาจจะเรียกว่า การดึงพรม ลองนึกภาพเรายืนอยู่บนพรมและมีคนดึงพรมจนเราหัวทิ่มนั่นเอง ส่วนใหญ่จะเกิดกับ Dex ที่มีระบบ Pool staking, Liquidity Pool และเกือบ 100% เกิดขึ้นจากตัวเจ้าของ Dex เป็นคนทำเอง

วิธีการของการ Rugpulls คือ จะให้ผู้ใช้งานหรือนังลงทุนเข้ามา Stake ใน Loquidity Pool เพื่อรับผลตอบแทนเป็น Governance Token หรืออะไรก็แล้วแต่ตามปกติ อาจจะมีการ Lock ระยะเวลา หรือจะไม่มีก็ได้ ซึ่งจะโชว์เปอร์เซ็นต์  ,   ที่สูงกว่าปกติ เช่น APY 1000% หรือมากกว่านั้น แน่นอนว่านักลงทุนหน้าใหม่ที่ไม่เคยเห็นตัวเลขขนาดนี้ย่อมกระโดดเข้าหาเป็นเรื่องธรรมดา เพราะคิดว่าลงเงินนิดเดียวได้กลับมาหลายเท่าตัว และการ Stake ใน Loquidity Pool มักเป็นการลงทุนระยะกลางถึงยาว เมื่อลงเงินไปแล้วหลายคนจึงไม่ได้ติดตามต่อ

เมื่อนักลงทุนได้หลงเข้ามา บางคนลงเงินเยอะบ้าง น้อยบ้าง แต่รวมๆแล้วเงินที่ลงมาอยู่ใน Dex นั้นก็มหาศาลในเวลาไม่นาน ในระหว่างที่เงินเข้ามาเรื่อยๆและนักลงทุนไม่ได้สนใจติดตามต่อ เมื่อ Scamer คิดว่าได้เงินตามเป้าหรือพอใจตัวเลขแล้ว เขาก็จะทำการ Rugpulls โดยการดึงเงินที่วางอยู่ในทุก Pools ของ Dex ทั้งหมดออกไปเข้ากระเป๋าตัวเอง หรือกระเป๋าอื่นๆที่เตรียมไว้ตั้งแต่แรก ปิดหน้าเว็บไซต์และช่องทางการติดต่อทุกช่องทาง หายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย ถึงแม้เราจะรู้ว่าเงินไปอยู่ที่กระเป๋าไหน แต่ไม่มีทางรู้ได้เลยว่า เจ้าของกระเป๋านั้นเป็นใคร และจะตามตัวได้อย่างไร

ข้อสังเกต

• ผลตอบแทน APR, APY จะสูงเกินกว่าความเป็นจริง มากกว่า200% ถือว่ามากแล้ว
• หน้าตาเว็บไซต์ดูไม่น่าเชื่อถือ ไม่มืออาชีพ ทำแบบรีบๆ UI ตาคล้ายๆกับที่อื่น
• Whitepaper อ่านแล้วดูเกินจริง สวยเกิน หรือไม่ก็ไม่มีสาระอะไรเลย
• ไม่มีการเปิดเผยทีมเจ้าของโปรเจกต์

ตัวอย่างเหตุการณ์ Rugpulls ที่เคยเกิดขึ้น : Squid Game Token (SQUID) ที่ทำขึ้นมาเพื่อเกาะกระแสซีรีส์ชื่อดังของ Netflix ชื่อเรื่องว่า “Squid Game”

2.Pump and Dump

Pump = การปั่นราคาหรือเหรียญให้สูงขึ้นโดยการเข้าซื้อในปริมาณมาก เพื่อให้รายย่อยเข้ามาซื้อตาม

Dump = การปั่นราคาหรือเหรียญให้ต่ำลงโดยการเทขายในปริมาณมาก เพื่อทำกำไรจากที่ซื้อมาเมื่อตอน Pump

การ Pump & Dump มักเกิดกับเหรียญที่มี MCAP (Market Capitalization) น้อย หรือเกิดกับเหรียญที่พึ่งเกิดใหม่ วิธีการง่ายๆคือเหล่า Scammer จะทำการซื้อเหรียญตั้งแต่ราคายังถูกในช่วงเริ่มต้น หรือเราจะเรียกว่า “ต้นน้ำ” จะทำให้ใช้เงินน้อยแต่ได้ประมาณเหรียญจำนวนมาก และรอเวลาที่นักลงทุนใหม่ๆเข้ามาซื้อเพื่อช่วยดันราคาให้สูงขึ้นอีก

แต่เพื่อให้ได้คนเข้ามาซื้อเหรียญมากที่สุดในเวลาอันสั้น จำเป็นต้องมีการทำการตลาดที่น่าดึงดูดพอสมควร หรือไม่ก็ปล่อยข่าวโคมลอยออกมาเช่น เหรียญนี้จะมีการใช้งานอย่างนั้น จะมีการจับมือกับโปรเจกต์บลา ๆ ในอนาคต คาดการว่าราคาในอีกไม่กี่เดือนจะขึ้นไป10เท่า เพียงเท่านี้พวกเขาก็แค่รอเวลาให้ราคาพุ่งขึ้นไปในจุดที่ต้องการ และทำการเทขายเหรียญที่อยู่ในมือทั้งหมด หอบเงินหนีไป

ข้อสังเกต

• เป็นเหรียญที่เราไม่เคยเห็นมาก่อน
• มีข่าวหรือมีคนพูดถึงเหรียญนี้ในโซเชียลมาเกิน
• ข้อมูลกราฟราคาพุ่งขึ้นสูงอย่างไม่มีนัยสำคัญ

3.Malware

Scam รูปแบบนี้เป็นรูปแบบที่เราน่าจะคุ้นเคยกัน คือจะมาในรูปแบบอีเมล ข้อความส่วนตัว ที่จะแนบลิงก์ หรือรูปภาพอยู่ในข้อความ อาจจะมีเนื้อหาประมาณว่า “คุณคือผู้โชคดีได้รับรางวัลจากการสุ่มแจก…. กด Link เพื่อยืนยันสิทธิ” เป็นต้น ถ้าเราเผลอกดเข้าไปดูก็จะเป็นการเปิดโอกาสให้ Scamer หรือ Hacker ที่เป็นเจ้าของข้อความนั้น เข้าถึงข้อมูลต่างๆ รวมไปถึงการใช้งานกระเป๋าเงินของเราได้ และทำการโอนเงินทั้งหมดออกไปโดยที่เราไม่สามารถตามคืนได้เลย เพราะฉะนั้นแล้ว อย่ากดลิงก์หรือรูปภาพน่าสงสัย

ข้อสังเกต

• มีข้อความแปลกเชิญชวนให้กดลิงก์
• ไม่รู้จักผู้ที่ส่งมา
• เนื้อหามีการแจกรางวัล หรือ แจกเงิน

4.NFT Scam

รูปแบบนี้ง่ายมากและพบได้บ่อยในช่วงที่ NFT กำลังได้รับความนิยม ลักษณะเหมือนการ Copy ผลงานของคนอื่นไปวางขายเองในอีกตลาดหนึ่ง เช่น Copy ผลงานของนายA จาก opensea.io ไปวางขายที่ qx.app ในราคาที่เท่ากันหรืออาจจะถูกกว่าหรือแพงกว่าก็ได้ เพราะถือว่าไม่ต้องลงทุนทำผลงานเอง

ทั้งนี้อาจเพิ่มความน่าเชื่อถือโดยการสร้างเว็บไซต์ให้หน้าตาเหมือนกับ Official หรือต้นฉบับจนน่าตกใจ หากใครไม่สังเกตก็ยิ่งทำให้ถูกหลอกได้ง่าย แนะนำว่าให้ถาม community ต่างๆว่าที่ไหนคือของจริงๆ และทำการ Report ของปลอมออกไป

ข้อสังเกต

• ค้นหาชื่อโปรเจกต์ที่เป็น Official จาก google และ Twiter
• ดูปริมาณการซื้อขายของ หากปริมาณการซื้อขายน้อย หรือตัวผลงานน้อยกว่าอีกที่หนึ่งให้สันนิษฐานว่าเป็น Scam

สรุป

การโกงของเหล่า Scamer หรือมิจฉาชีพนั้นมีอยู่ในทุกยุคทุกสมัยและทุกวงการ และหากเราสังเกตดีๆ คนเหล่านี้จะเล่นกับความโลภและความไม่รู้ของเรา หากใครมีอย่างใดอย่างหนึ่งที่ก็จะตกเป็นเหยื่อได้ สิ่งที่เราทำได้คือศึกษาสิง่ที่เราต้องการจะลงทุน และเรื่องที่เกี่ยวข้อง การใช้ Hardware Wallet อาจช่วยแก้ปัญหาได้บางอย่าง แต่ถ้าเรายังขาดความรู้ในการลงทุนแล้วเราก็อาจจะโดนหลอกในเรื่องอื่น