กรณีศึกษาวิกฤต เหรียญ LUNA Last 2023

หนึ่งในเหตุการณ์ใหญ่ที่เรียกได้ว่า สั่นสะเทือนทั้งวงการคริปโทเคอเรนซี่ทั่วโลก ก็คือเหตุการณ์การเสื่อมมูลค่าไปเกือบ 100% ของ เหรียญ LUNA หรือบ้างก็เรียกว่า การล่มสลายของเหรียญ LUNA เลยทีเดียว แต่แค่เหรียญ 1 สกุลที่เสื่อมมูลค่าไป ทำไมถึงกลายเป็นเรื่องใหญ่ขนาดนั้น ในบทความนี้ เราจะมาเล่าให้ทุกคนฟัง

สารบัญ บทความ

เหรียญ LUNA คืออะไร ?

LUNA คือ เหรียญประเภท Smart contract และเป็นเหรียญ Governance Token ประจำเครือข่าย (Chain) ที่ชื่อว่า Terra Chain สร้างโดย Do Kwon และทีมงาน Terra หน้าที่หลักของเหรียญ LUNA คือใช้เป็นค่าธรรมเนียม (Gas fee) ในการทำธุรกรรมต่างในภายในเครือข่าย ใช้ในการ Staking ออม หรือเทรดบนกระดานก็ได้

การทำงานของ Terra

Terra เป็น chain ที่ชูเรื่อง Stablecoin และการรักษาเสถียรภาพเป็นหลัก ซึ่งประกอบไปด้วยเหรียญ LUNA ที่เป็นเหรียญ Governance token ประจำ chain ราคาเหรียญจะขึ้นลงตามตลาด และเหรียญ Terra USd (UST) ที่เป็น Stablecoin ที่จะมีมูลค่าอยู่ที่ $1 ตลอดเวลา ทั้งสองเหรียญนี้จะคอยสร้างสมดุลให้กันในรูปแบบ สร้างและเผา (Mint and Burn) โดยมีอัลกอริทึม ทำงานอยู่เบื้องหลัง

ตัวอย่างเช่น เมื่อตลาดมีความต้องการ UST มากขึ้น ทำให้มูลค่าเพิ่มขึ้นมากกว่า $1 ในตอนนั้นเองที่อัลกอริทึมจะเริ่มทำงาน คือจะทำการเผา (burn) เหรียญ LUNA เพื่อนำมาสร้าง (mint) UST เพิ่มในสัดส่วนมูลค่าที่เท่ากัน

ในทางตรงกันข้าม หากตลาดมีความต้องการ UST น้อย ส่งผลให้ราคาตกลงต่ำกว่า $1 อัลกอริทึมจะทำการเผาเหรียญ UST และสร้างเหรียญ LUNA ขึ้นมาใหม่ในสัดส่วนมูลค่าที่เท่ากันเช่นกัน

ซึ่งหากสังเกตดูดีๆแล้ว จะเห็นว่าจะใช้หลักการ อุปสงค์-อุปทาน ในการรักษาความเสถียรของมูลค่าเหรียญ UST ไว้นั่นเอง

รูปที่ 1 ปริมาณอุปทานของ LUNA และ UST จะขึ้นอยู่กับอุปสงค์ของตลาด ที่จะถูกควบคุมผ่านอัลกอริทึมให้ UST อยู่ที่ $1 อยู่เสมอ โดยวิธีการ “สร้างและเผาทำลาย”

เรียงลำดับเหตุการณ์ วิกฤต เหรียญ Luna

มีนาคม 2022

กองทุน Luna Foundation Guard (LFG) ของ Terra ได้เข้าซื้อ Bitcoin เพิ่มอีก 40,000 BTC เพื่อเป็นทุนสำรองให้ chain เพราะมองว่าตลาดอยู่ในช่วงขาลง อาจจะส่งผลให้ตัว chain ขาดสภาพคล่องในการตรึงราคา UST ได้ เพราะหากเกิดเหตุฉุกเฉินก็สามารถนำทุนสำรอง 40,000 BTC มาช่วยในการพยุงราคาได้

4 พฤษภาคม 2022

ธนาคารกลางประเทศสหรัฐอเมริกา หรือ FED (Federal Reserve) ได้มีการประชุมและประกาศให้ปรับอัตราดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นอีก 0.5% จากตรงนั้นเองทำให้นักลงทุนเลือกที่จะขายสินทรัพย์เสี่ยง อย่าง คริปโทเคอเรนซี่เพื่อความปลอดภัยของพอร์ทตัวเอง ซึ่งหนึ่งในนั้นก็มี UST และ LUNA อยู่ด้วย

วันที่ 9 พฤษภาคม 2022

เกิดแรงเทขายเหรียญ UST ในปริมาณมหาศาล จากปกติที่ UST ควรจะมีราคาคงที่ที่ $1 ตกมาอยู่ที่ราคา $0.75 ภายในวันเดียว แม้ว่าในวันต่อมา (วันที่ 10 มีนาคม 2022) ราคาดีดกลับไปที่ $0.94 แต่หลังจากนั้นก็มีแรงเทขายกดให้ราคาตกไปถึง $0.24

กลไกอัลกอริทึมเริ่มทำงาน

อย่างที่ได้อธิบายไปในเรื่องของการทำงานคู่กันของเหรียญ UST และ LUNA ดังนั้นเมื่อเหรียญ UST มีมูลค่าที่ตำ่ลง อัลกอริทึมจะเผา UST และสร้าง LUNA ขึ้นมาเพิ่มเพื่อพยุงราคา แต่ในสถานการณ์ตอนนั้นเป็นช่วงตลาดขาลง บวกกับ FED ประกาศขึ้นอัตราดอกเบี้ย ทำให้คนสูญเสียความเชื่อมั่นในการตรึงราคาของ UST และเทขายมาเรื่อย ๆ ไม่มีทีท่าว่าจะหยุด จน LUNA ถูกสร้างขึ้นมาเยอะเกินจนล้นตลาด

ถึงแม้ว่า LGF ของ Terra จะเอา Bitcoin ที่ซื้อเตรียมไว้เป็นทุนสำรอง เอามาเพิ่มสภาพคล่องและช่วยพยุงราคา UST ไว้แล้วก็ตาม แต่ก็ยังสู้แรงเทขายของผู้ถือเหรียญตอนนั้นไม่ได้อยู่ดี จากเดิมที่ LUNA มีจำนวน Supply อยู่ที่ประมาณ 350 ล้านเหรียญ แต่พอเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น Supply ถูกเพิ่มขึ้นไปที่ประมาณ 6 ล้านล้านเหรียญ หรือคิดเป็น 1.8 ล้าน% ส่งผลให้ราคา LUNA ตกจาก $85 ลงมาเหลือ $0.001 ภายในเวลา 1 สัปดาห์เท่านั้น

คาดการณ์สาเหตุจุดเริ่มต้นแรงเทขายปริศนา

แรงเทขายมหาศาลที่เกิดขึ้นยังไม่รู้สาเหตุแน่ชัด แต่มีการคาดการณ์ว่า อาจจะเป็นการโจมตีจากเหล่า ผู้โจมตี (Attacker) ที่ได้ทำการเปิด Sort position เหรียญ Bitcoin ไว้ที่ราคา $42,000 และในขณะเดียวกัน ก็ได้ถอน UST ออกมาเป็นจำนวน 1,000 ล้านเหรียญ ทำให้ UST หลุดการตรึงราคาที่ $1

และการที่ LGF เอา ถอน Bitcoin ออกมาเพื่อเพิ่มสภาพคล่อง ทำให้ราคาของ Bitcoin ตกลงมาที่ $29,000 และที่สำคัญมีการคาดการณ์ว่า ผู้โจมตีคนเดียวกัน หรือกลุ่มเดียวกันได้เปิด Short position เหรียญ LUNA เอาไว้ด้วย ทำให้ผู้โจมตีทำเงินได้จากทั้งสองเหรียญรวมแล้วประมาณ $800 ล้านดอลลาร์ หรือประมาณเกือบ 3 หมื่นล้านบาทไทย

รูปที่ 2 กราฟแสดงราคาของเหรียญ LUNA ในช่วงเวลาที่เกิดการเทขายอย่างมหาศาล ทำให้ราคาร่วงจาก $85 มาอยู่ที่ $0.001 ภายในเวลา 1 สัปดาห์

ความเสียหายที่เกิดขึ้น

จากเหตุการณ์ดังกล่าวที่เกิดขึ้นเร็วมากภายใน 1 สัปดาห์ ทำให้เหล่านักลงทุนที่ถือเหรียญ LUNA ทั้งหลายสูญเสียถึงขั้นที่เรียกว่า หมดตัวกันเลยทีเดียว บางคนอาจจะขายได้ทันเวลา กำไรบ้าง เท่าทุนบ้าง แต่สัดส่วนคนที่ขาดทุนนั้นมากกว่า 95% อย่างแน่นอน จนช่วงนั้นเอง Do Kwon ถึงขั้นต้องขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ตำรวจเกาหลีใต้มาช่วยดูแลความปลอดภัยของเขา เพราะกลัวว่าจะโดนเหล่านักลงทุนผู้เสียหายบุกมาทำร้าย

การแก้ปัญหาของ Terra

การจะสร้างความเชื่อมั่นใหม่ให้กับเหรียญที่ล่มสลายไปแล้ว เพื่อให้ราคากลับมาอยู่ในจุดที่ พอรับได้ คงเป็นไปได้ยาก Do Kwon และทีมผู้พัฒนาของ Terra ได้เปิดโหวตให้คนที่ถือเหรียญ หรือ คนในคอมมูนิตี้ได้มาเลือกกันว่าอยากให้ไปในแนวทางไหนต่อ ซึ่งจากได้รับการโหวตแล้วคือ

ใช้วิธีการ Hard Fork (คล้ายกับการ copy) เพื่อไปสร้างเป็น chain ใหม่ ที่ไม่ได้มีความเกี่ยวข้องอะไรกับ chain เดิม เหมือนเป็นการเริ่มใหม่แต่ปรับปรุงในส่วนที่บกพร่องและเป็นช่องโหว่ให้ดีขึ้น และจะไม่มีเหรียญ UST ส่วน chain เก่าจะยังคงทำงานต่อไปเหมือนเดิม แต่เปลี่ยนชื่อเป็น Luna Classic (LUNC)

สรุป

จากเหตุการณ์นี้ อยากจะฝากข้อคิดให้นักลงทุนทุกท่านได้เอาไว้พิจารณาว่า ต่อให้เป็นเหรียญที่คิดว่ามีความมั่นคง ก็อาจเกิดเหตุไม่คาดคิดขึ้นได้ การถือสินทรัพย์เสี่ยงที่มีความผันผวนสูง ต้องมาพร้อมกับการวางแผนทางการลงทุนที่ดี ไม่ควรวางเงินไว้กับสินทรัพย์เดียว การกระจายความเสี่ยงช่วยให้เงินของเราปลอดภัย และเติบโตอย่างมั่นคงได้